Là một giáo viên luyện thi IELTS với hơn 10 năm kinh nghiệm, mình nhận thấy rằng một trong những yếu tố quan trọng giúp học viên đạt band điểm cao (7.0 trở lên) trong Writing Task 1 dạng process chính là khả năng khai thác những chi tiết không được thể hiện trực tiếp trong sơ đồ – hay còn gọi là những yếu tố "vô hình".
Những chi tiết này không chỉ giúp bài viết trở nên rõ ràng, mạch lạc mà còn thể hiện khả năng sử dụng ngôn ngữ phức tạp và từ vựng phong phú, điều mà giám khảo luôn tìm kiếm ở band điểm cao. Trong bài viết này, mình sẽ chia sẻ một chút kinh nghiệm của bản thân về việc xác định và bổ sung những yếu tố không nêu trong quy trình. Mong rằng sẽ mang đến những kinh nghiệm hay cho mọi người trong quá trình luyện viết IELTS.
Trong bài viết này, chúng ta sẽ phân tích dựa trên đề bài dưới đây nhé các bạn:
The diagram below shows how a biofuel called ethanol is produced.
Summarise the information by selecting and reporting the main features, and make comparisons where relevant.
Có lẽ các bạn sẽ tự hỏi, quy trình không thể hiện thì chúng ta nêu ra làm gì? Tại sao cần làm điều này? Sơ đồ quy trình trong IELTS Writing Task 1 thường chỉ cung cấp các bước cơ bản kèm hình minh họa đơn giản, chẳng hạn như "hand picking" (hái bằng tay) hoặc "processing" (xử lý). Nếu chỉ mô tả những gì được vẽ, bài viết của chúng ta sẽ trở nên ngắn gọn, đơn điệu và thiếu chiều sâu – thường chỉ đạt band 5.0 đến 6.0. Để đạt band 7.0 trở lên, theo mình, chúng ta cần bổ sung các yếu tố không được nêu trực tiếp, như bối cảnh (diễn ra ở đâu), thời điểm (khi nào), mục đích (tại sao) hay cách thức (làm như thế nào). Những chi tiết này giúp bạn viết câu dài hơn, sử dụng cấu trúc ngữ pháp phức tạp và từ vựng "less common", đáp ứng tiêu chí chấm điểm của IELTS.
Dựa trên kinh nghiệm hướng dẫn các học viên học IELTS, mình nghĩ các bạn có thể tự đặt các câu hỏi Wh- (Where, When, Why, How) để khai thác các yếu tố không được thể hiện trong sơ đồ. Dưới đây là cách mình áp dụng
Sơ đồ thường không chỉ rõ địa điểm diễn ra từng bước, nhưng bạn có thể suy luận hợp lý để bổ sung thông tin này. Như với quy trình sản xuất ethanol được đưa ra, ở bước Thu hoạch (harvesting), sơ đồ chỉ thể hiện hình một chiếc máy thu hoạch cây trồng, nhưng chúng ta cũng có thể thêm chi tiết rằng việc này diễn ra tại các cánh đồng nông nghiệp.
Ví dụ: "On agricultural fields where crops like corn or sugarcane are grown, the plants are harvested using specialized machinery."
Cụm "on agricultural fields where crops like corn or sugarcane are grown" bổ sung địa điểm và làm rõ loại cây trồng, giúp bài viết của chúng ta được cụ thể và sinh động hơn.
Hầu hết các thời điểm thường không được đề cập trong process của Writing task 1. Tuy nhiên nếu muốn, chúng ta cũng có thể suy luộn lựa trên logic của quy trình. Với quy trình ban đầu, ở bước "Plants and trees grow" (Cây trồng phát triển), sơ đồ chỉ vẽ hình cây hấp thụ năng lượng mặt trời và CO2, nhưng bạn có thể suy luận rằng quá trình này diễn ra trong mùa sinh trưởng.
Bạn có thể bổ sung thông tin dạng "During the growing season, plants and trees absorb sunlight and carbon dioxide to develop fully, preparing them for the harvesting phase.". Lưu ý là ở bài viết này mình đang chia sẻ với các bạn cách bổ sung thông tin không thể hiện dựa trên ví dụ ban đầu chứ không phải bắt buộc phải suy luận và bổ sung thông tin về When nhé các bạn. Với ví dụ này, ta sẽ thấy cụm "during the growing season" bổ sung thời điểm, trong khi "preparing them for the harvesting phase" giải thích mục đích, sử dụng từ vựng nâng cao như "phase".
Với câu hỏi này, chúng ta sẽ đưa ra ý để giải thích lý do tại sao một bước được thực hiện là cách hiệu quả để làm bài viết của bạn trở nên logic và sâu sắc hơn. Như ở bước "Pre-processing" (Tiền xử lý), sơ đồ chỉ vẽ hình cây trồng bị cắt nhỏ, nhưng bạn có thể giải thích rằng bước này nhằm chuẩn bị nguyên liệu cho giai đoạn xử lý tiếp theo. Ví dụ: "Following harvesting, the crops undergo pre-processing, where they are chopped into smaller pieces to facilitate the extraction of cellulose and sugars in the next stage."
Cụm "to facilitate the extraction of cellulose and sugars" làm rõ mục đích, đồng thời sử dụng từ vựng như "facilitate" và "extraction" để tăng band điểm với tiêu chí từ vựng.
Process trong Writing task 1 cũng thường không mô tả chi tiết cách thực hiện từng bước, nhưng bạn có thể suy luận hoặc thêm thông tin về quy trình hoặc công cụ được sử dụng. Kiểu người ta làm như thế nào, sử dụng máy móc gì, máy đó có chức năng gì...
Trong bước "Processing" (Xử lý) của quy trình sản xuất ethanol, sơ đồ chỉ vẽ hình nguyên liệu được chuyển thành đường, nhưng bạn có thể suy luận rằng quá trình này sử dụng các phương pháp hóa học hoặc enzyme.Vậy nên chúng ta cũng có thể viết "In the processing stage, the pre-processed plant material is broken down using chemical enzymes to convert cellulose into fermentable sugars.". Trong ví dụ này, chúng ta sử dụng cụm "using chemical enzymes" bổ sung cách thức, còn "to convert cellulose into fermentable sugars" giải thích mục đích, sử dụng từ vựng chuyên ngành như "fermentable".
Mặc dù việc bổ sung các yếu tố không nêu sẽ giúp bạn đạt band điểm cao, nhưng chúng ta không nên "cố quá" ở mọi bước, đặc biệt với những bước quá hiển nhiên. Ví dụ, trong quy trình sản xuất trái cây đóng hộp, với bước "Peeling" (Gọt vỏ), không cần thiết phải giải thích "vì vỏ không ăn được" – điều này có thể khiến bài viết trở nên dài dòng và mất tự nhiên. Tương tự, trong quy trình sản xuất ethanol, bước "Microbes added" (Thêm vi sinh vật) không cần giải thích quá chi tiết như "vi sinh vật được thêm để hỗ trợ quá trình lên men vì chúng phân hủy đường" – vì điều này đã quá rõ ràng. Thay vào đó, bạn có thể gộp các bước đơn giản lại để tạo câu dài hơn, ví dụ như: "During processing, the plant material is broken down into sugars, after which microbes are added to initiate fermentation and produce ethanol." Câu này gộp hai bước (processing và microbes added) một cách hợp lý, đồng thời sử dụng từ như "initiate" để tăng độ phong phú về từ vựng.
Ngoài ra, hãy đảm bảo rằng các chi tiết bạn thêm vào là hợp lý và không mâu thuẫn với sơ đồ. Chẳng hạn, nếu sơ đồ không vẽ máy móc, bạn vẫn có thể suy luận rằng một số bước (như gọt vỏ hoặc xử lý nguyên liệu) có thể được thực hiện bằng máy trong quy trình công nghiệp hiện đại
Bây giờ các bạn có thể luyện tập bổ sung thông tin cho các bước trong quy trình sản xuất trái cây đóng hộp dưới đây nhé:
Dưới đây, mình sẽ đưa ra 4 cách để bổ sung thông tin không thể hiện trong quy trình trong sơ đồ trên để các bạn luyện tập. Còn trong bài viết thực tế, các bạn chỉ cần chọn những yếu tố mà bạn cảm thấy cần thiết để đưa vào bài viết thôi nhé:
Bước "Hand picking" (Hái bằng tay): Sơ đồ chỉ vẽ hình bàn tay hái lê, nhưng không nói rõ diễn ra ở đâu. Bạn có thể suy luận rằng việc hái trái cây thường diễn ra tại vườn cây hoặc nông trại.
Bài band 5.0: "The fruit is hand-picked."
Bài band 7.0+: "In the orchards where the fruit is cultivated, the pears are carefully hand-picked by workers."
Ở đây, cụm từ "in the orchards where the fruit is cultivated" không chỉ bổ sung địa điểm mà còn sử dụng cấu trúc ngữ pháp phức tạp (mệnh đề quan hệ "where"), giúp tăng điểm Grammatical Range and Accuracy.
Bước "Hand picking" (Hái bằng tay): Sơ đồ không nói rõ lê được hái khi nào, nhưng bạn có thể thêm chi tiết rằng trái cây thường được hái khi đã chín để đảm bảo chất lượng.
Bài band 7.0+: "In the orchards, the pears are hand-picked when they are fully ripened to ensure optimal sweetness and texture."
Cụm "when they are fully ripened" không chỉ bổ sung thời điểm mà còn giải thích lý do, giúp bài viết mạch lạc hơn.
Bước "Quality checking" (Kiểm tra chất lượng): Sơ đồ chỉ vẽ hình một quả lê được kiểm tra qua kính lúp, nhưng bạn có thể giải thích tại sao bước này cần thiết.
Bài band 5.0: "The fruit is quality checked."
Bài band 7.0+: "At the cannery, the pears undergo a thorough quality check, during which any bruised or substandard fruit is discarded to ensure only the best ones are processed."
Cụm "to ensure only the best ones are processed" giải thích mục đích, đồng thời sử dụng từ vựng như "substandard" và "discarded" để tăng điểm Lexical Resource.
Bước "Peeling" (Gọt vỏ): Sơ đồ chỉ vẽ hình vỏ lê được gọt, nhưng bạn có thể thêm chi tiết về cách thức thực hiện.
Bài band 7.0+: "The pears are then peeled using automated machines, which carefully remove the skin to prepare the fruit for slicing."
Cụm "using automated machines" làm rõ cách thức, đồng thời từ "carefully" thể hiện sự chính xác của quy trình.
Như vậy, thông qua những chia sẻ và minh họa mình vừa nêu, hy vọng các bạn có thể hiểu hơn về mẹo làm bài IELTS Writing task 1 mà mình đã đề cập. Với các cách này, trong những ví dụ trên đều không chỉ mô tả các bước trong sơ đồ mà còn bổ sung các yếu tố như địa điểm ("in the orchards", "on agricultural fields"), thời điểm ("when they are fully ripened", "during the growing season"), mục đích ("to prevent contamination", "to facilitate the extraction") và cách thức ("using automated machines", "using chemical enzymes"). Nhờ đó, bài viết đạt được độ dài hợp lý, sử dụng từ vựng phong phú và cấu trúc ngữ pháp phức tạp, đáp ứng tiêu chí band 7.0 trở lên.
Việc bổ sung các yếu tố không nêu trong quy trình Writing Task 1 theo mình đánh giá là một kỹ thuật quan trọng để nâng band điểm của bạn. Bằng cách tự đặt các câu hỏi Wh- (Where, When, Why, How), bạn có thể làm bài viết trở nên chi tiết, logic và ấn tượng hơn trong mắt giám khảo. Tuy nhiên, hãy áp dụng một cách linh hoạt, tránh dài dòng ở những bước hiển nhiên và đảm bảo các chi tiết bổ sung là hợp lý. Với sự luyện tập thường xuyên, mình tin rằng các bạn sẽ sớm thành thạo kỹ năng này và chinh phục band điểm cao trong IELTS Writing Task 1 đấy.
Chúc các luyện viết IELTS hiệu quả.
Nate
